Narodowy Fundusz Zdrowia - Śląski Oddział Wojewódzki

Ponad 50% dzieci w wieku 3 lat ma próchnicę zębów, 60-90% dzieci w wieku szkolnym ma ubytki w zębach, u 15-20% dorosłych w wieku 35-44 lata występują choroby przyzębia (dziąseł), które prowadzą do utraty zębów, 30% osób w wieku 65-74 lata ma problem z częściową lub całkowitą bezzębnością.

Czym są choroby jamy ustnej? 

Choroby jamy ustnej to stany patologiczne wywołane różnymi czynnikami chorobotwórczymi przejawiający się zmianami morfologicznymi, anatomicznymi i fizjologicznymi.

Najczęstsze choroby jamy ustnej to próchnica, zapalenie miazgi, zgorzel miazgi, ropnie i choroby przyzębia, zapalenia błony  śluzowej, choroby dziąseł i nowotwory.

Próchnica zębów, ropnie i choroby przyzębia

Próchnica zębów to proces prowadzący do rozpadu twardych tkanek zęba i w konsekwencji do powstania ubytku. Próchnica atakuje zarówno zęby mleczne, jak i stałe, i bardzo szybko postępuje, zwłaszcza u dzieci. W efekcie nieleczenia próchnicy dochodzi do stanów zapalnych miazgi, zgorzeli i powstawania ropni.

Choroba przyzębia to stan zapalny niszczący dziąsła i tkanki otaczające korzenie zębów. Główną przyczyną chorób przyzębia jest nagromadzenie bakterii płytki nazębnej, która drażni dziąsła, powodując ich zaczerwienienie, uwrażliwienie, opuchnięcie. oraz powstawanie ropni tkanek otaczających.

Czynniki rozwoju próchnicy

• obecność w jamie ustnej drobnoustrojów, które w wyniku metabolizmu węglowodanów powodują powstawanie kwasów, efektem czego jest odwapnienie tkanek twardych zęba
• obecność w jamie ustnej węglowodanów
• posterupcyjne oddziaływanie cukru zawartego w produktach spożywczych
• schorzenia drobnoustrojowe
• złe nawyki higieniczne
• złe nawyki dietetyczne

Próchnica i choroby przyzębia jako czynnik rozwoju chorób układu krążenia

Nieleczona próchnica, choroby przyzębia i inne infekcje  jamy ustnej mogą powodować wiele schorzeń w tym zakażenia krwi, choroby układu krążenia, a także uszkadzać różne organy. Mogą np. spowodować zapalenie mięśnia sercowego, osierdzia, wsierdzia, zastawek serca, a także zawał. W wyniku zaburzeń odporności namnażające się w jamie ustnej bakterie mogą przenikać do układu krwionośnego i wywoływać zwiększoną agregację płytek krwi, a to może doprowadzić do powstawania skrzepów ze wszystkimi jej negatywnymi skutkami.

Od zębów do serca

Dobrym wskaźnikiem ogólnego stanu zdrowia, w tym serca, jest uzębienie. Wiele badań wykazało, że bakterie zaangażowane w rozwój próchnicy w jamie ustnej mogą przenikać do krwioobiegu i powodować podwyższenie poziomu białka C-reaktywnego – markera stanu zapalnego w naczyniach krwionośnych.

Naukowcy z Anglii i Nowej Zelandii twierdzą, że przed zawałem mięśnia sercowego i wylewem chroni… szorowanie zębów.

Profilaktyka 

• Prawidłowe szczotkowanie zębów co najmniej 2 razy dziennie (należy pamiętać o czyszczeniu języka i ścianek jamy ustnej), a najlepiej po każdym posiłku.
• Regularne wizyty u stomatologa (kontrola co 6 miesięcy, niezwłoczna interwencja w razie jakichkolwiek problemów).
• Wypracowanie zdrowych nawyków żywieniowych: Produkty spożywcze, które mają działanie próchnicotwórcze to przede wszystkim: cukier, słodzone napoje, różnego rodzaju słodycze, ciasta, dżemy, suszone owoce, soki. Produkty, które w sposób bezpośredni przyczyniają się do zapobiegania powstania próchnicy to: mleko, niesłodzone przetwory mleczne, ryby, jaja oraz woda.

Jak myć zęby

Staranne czyszczenie zębów jest jednym z kluczowych czynników sprzyjających ich zdrowiu. Jego celem jest niedopuszczenie do tworzenia się płytki nazębnej i/lub szybkie i dokładne jej usuwanie.

Do oczyszczania zębów niezbędne są następujące przybory:

szczoteczka do zębów, pasta do zębów, nić dentystyczna, płyn do płukania jamy ustnej.

Prawidłowe mycie zębów jest bardzo istotnym elementem higieny

• Szczotkuj zęby zaczynając od tyłu
• Ustaw szczotkę na zewnątrz zębów, pod kątem 45 stopni w kierunku dziąseł
• Zwracaj uwagę, aby szczoteczka dotykała zarówno zębów jak i dziąseł
• Szczotkuj zęby delikatnymi ruchami okrężnymi na wszystkich powierzchniach
• Myj zęby przez min. 2 minuty
• Za pomocą nici dentystycznej oczyść przestrzenie międzyzębowe i powierzchnie kontaktowe
• Użyj płynu do płukania jamy ustnej

O następstwach braku higieny jamy ustnej, chorobach układu krążenia opowiadają eksperci: prof. dr hab. n.med. Krystian Wita, konsultant wojewódzki w dziedzinie kardiologii (województwo śląskie) oraz Agnieszka Czok, lekarz stomatolog. Zachęcamy do obejrzenia filmu.

Pliki do pobrania:

ulotka - Higiena jamy ustnej - profilaktyka dla serca

Strona Śląskiego OW NFZ w prasie - Higiena jamy ustnej - profilaktyka dla serca